ABD merkezli finans ve haber gazetesi Wall Street Journal (WSJ), Türkiye ekonomisindeki son gelişmelerle ilgili bir yazı kaleme aldı. ‘Türkiye’nin ekonomik kargaşası çaresizlik yaratıyor ve enflasyonu yükseltiyor’ başlıklı yazıda Türkiye’deki ekonomik çözülmenin yoksullaşma yarattığı ileri sürüldü.
Yazıda, “Milyonlarca Türk’ü orta sınıf konumuna yükselten yirmi yıllık ekonomik patlama, insanların indirimli ekmek için sıraya girdiği, et tüketiminin azaldığı ve daha iyi bir yaşam için Avrupa’ya kaçtığı bir parasal krize dönüşüyor” denildi.
Türk lirasının bu yıl yüzde 45 değer kaybetmesinin Türkleri daha da yoksullaştırdığı hatırlatılan yazıda, yüksek enflasyonun ciddi bir soruna işaret ettiği belirtildi.
WSJ’ye bilgi veren bankacılara ve eski yetkililere göre, bu kriz Türk finans kurumlarının on yıllardır karşılaştığı en ciddi sınav. Ayrıca krizin daha geniş bir finansal istikrarsızlığa dönüşebileceğine dair endişeler de bulunuyor.
‘BU KRİZ GEÇMİŞTEKİLERDEN FARKLI’
Analizde mevcut krizin geçmiştekilerden farklı olduğu da belirtildi. Hükümette Erdoğan’ın yüksek enflasyona rağmen faiz oranlarını düşürme politikası da dahil olmak üzere alışılmadık politikalarına karşı çıkacak kimse kalmadığı belirtildi.
Geçtiğimiz hafta içi istifa eden Lütfi Elvan’ın da ana akım ekonominin kabinedeki son sesi olduğu ve yeni bakanın Erdoğan’a sadık bir isim olduğu ifade edildi.
Analizde, liradaki devalüasyonun Erdoğan ve AKP’ye desteğin belkemiğini oluşturan işçi sınıfından ve orta sınıftan Türkler arasında hoşnutsuzluğu körüklediği, Erdoğan’ın siyasi tabanının da durumdan memnun olmadığı belirtildi.
Geçmişte Türkiye’nin ciddi bir ekonomik büyüme kaydettiğini hatırlatan WSJ analizinde, “Türkiye on yıl içinde orta sınıf bir ülke haline geldi. Daha fazla Türk araba ve ev satın aldı, Paris ve Roma’da tatil yaptı. Turizm dört katına çıktı. 2013 yılına gelindiğinde, Türkiye ekonomisi 2002’deki büyüklüğünün dört katından fazlaydı” dedi.
WSJ’nin görüşlerine yer verdiği eski Hazine Müsteşarı, IMF ve Dünya Bankası eski yetkilisi İbrahim Çanakçı, “Bu sefer insanlar görüyor. Bütün kurumlar, tüm bürokratlar, tüm bakanlar Erdoğan’ın emrinde. Suçlayacak başka kimsesi yok” dedi. Çanakçı ayrıca, “Bu sefer farklı türde bir kriz yaşıyoruz. Bu, yoksullaşma krizidir” dedi.
ERDOĞAN’IN KALESİYDİ, ŞİMDİ HERKES ÖFKELİ
WSJ’ye konuşan, önceden Erdoğan’ı desteklediğini söyleyen Kasımpaşalı Süleyman Giray, “Burası eskiden Erdoğan’ın kalesiydi. Şimdi buradaki herkes öfkeli” dedi.
Gazete ayrıca geçtiğimiz hafta yaşanan kur krizi sırasında Cumhurbaşkanlığı’nda yapılan toplantıda yer alan bir yetkilinin aktarımına da yer verdi. Yetkili toplantı ile ilgili, “Gerginlik yoktu, alarm yoktu. Endişe için bir sebep yok. Türkiye bir kur krizinden geçmiyor” dedi.
FİNANS KURUMLARI BİR SÜRE DAHA DAYANABİLİR
WSJ analizinde, finans kurumlarının baskıya bir süre daha dayanabileceklerine dair işaretler olduğunu, turizmde toparlanmanın ve artan ihracatın da ekonomiye bir bütün olarak destek sağladığını, bunun da şimdilik tam anlamıyla bir ekonomik krizi önleyebileceği görüşüne de ver verdi.
WSJ analizinde, “Türk bankaları bugüne kadar döviz krizine dayanabildi. Ancak ekonomistler, liranın daha da düşmesinin bir banka kaçışını tetikleyebileceğinden veya Türkiye’nin dış borçlarında temerrüde düşebileceğinden endişeliler” ifadelerine yer verdi.