Dünyanın dört bir yanından bilim insanı, Fransa’da bir araya gelerek, en büyük ve en küçük sayıları daha kolay ifade edebilmek için yeni ölçü birimlerini belirledi.
Böylelikle küresel standart olarak kabul edilen Uluslararası Birimler Sistemi’ne 30 yılı aşkın süre sonra ilk kez yeni örnekler eklenmiş oldu.
Yeni karara göre en büyük sayılar için “ronna” ve “quetta”, en küçükler içinse “ronto” ve “quecto” kullanılacak. Bunlar gram ve metre gibi ölçü birimlerinin önüne ek olarak gelecek.
Değişiklikler, her 4 yılda bir Paris’in batısındaki Versay Sarayı’nda gerçekleşen 27. Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı’na katılan bilim insanları ve hükümet temsilcileri tarafından oylandı.
Yeni ön eklerin getirilmesi girişimine öncülük eden Birleşik Krallık Ulusal Fizik Laboratuvarı, kararın kabul edildiğini bir bildiriyle açıkladı.
Ön ekler, büyük miktarların ifade edilmesini kolaylaştırıyor. Örneğin, bir kilometre yerine 1000 metre, bir milimetre yerine ise metrenin binde biri ifadesini kullanmak, karmaşık hesaplamalarda işleri zorlaştırabilir.
Uluslararası Birimler Sistemi, 1960’ta ilk kurulduğundan beri, bilimsel ihtiyaçlar doğrultusunda ön eklerin sayısını artırıyor. En son 1991’de, büyük moleküler miktarları ifade etmek isteyen kimyagerler, “zetta” ve “yotta” birimlerini listeye ekletmişti.
Büyük ölçümlerde kullanılan yottametre, ilgili rakamın ardına 24 sıfır ekliyor.
Ancak Birleşik Krallık Ulusal Fizik Laboratuvarı’nın yöneticilerinden Richard Brown’a göre, yotta bile dünyanın “doymak bilmez veri iştahıyla” başa çıkmak için yeterli değildi.
Brown, “Şu anda verileri, en büyük ön ek olan yottabayt cinsinden ifade ediyoruz. Ama sınıra çok yakınız” ifadelerini kullandı.
DÜNYA'NIN YENİ KÜTLESİ
Yeni ön ekler, gezegenlerin ağırlığını ifade etmede de işlevli olabilir.
Brown, “Mesafe yerine kütleyi düşünelim. Dünya’nınki yaklaşık 6 ronnagram olur” dedi. 6 ronnagram, 6’nın yanına 27 sıfır ekleneceği anlamına geliyor.
Bilim insanı, “Jüpiter ise yaklaşık iki quettagram ediyor” diye ekledi. Bu da ikinin yanına 30 sıfır eklenmesi demek.
Öte yandan, Uluslararası Birimler Sistemi tarafından onaylanmamış ama halihazırda kullanılan ekler de mevcut. Veri büyüklüğünü ifade eden rontobayt ve hellabayt bunlardan ikisi.
Google, 2010’dan beri baytlar için bu ön ekleri kullanıyor.
Brown, “Bunlar gayri resmi şekilde dolaşımda olan terimlerdi, bu yüzden bir şeyler yapmamız gerektiği açıktı” diye konuştu.
Kararın arkasındaki uzmanlar, yeni öneklerin “sistemi geleceğe hazırlayacağını” ve en azından önümüzdeki 20 ila 25 yıl boyunca bilim dünyasının ihtiyacını karşılamaya yeteceğini düşünüyor.
GÜNCEL
Sayfa başına git