Ticari araçlarda kış lastiği zorunluluğu 1 Aralık'ta başladı ve 1 Nisan 2022'ye kadar devam edecek. Kurala uymayan araçların sürücülerine ise 846 lira ceza kesilecek. Bu sürücüleri bekleyen başka bir ceza daha olabilir.
TÜRKAD Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Bilal Yavuz, zorunlu kış lastiği takmayan, trafik güvenliğini tehlikeye sokan sürücülerin kaza yapması durumunda, trafik sigortası ve kasko gibi oto sigortaları tarafından, tazminat ödenememesi durumunun oluşabileceğini söylüyor.
''Kış aylarında, zorunlu olmasına rağmen aracına kış lastiği taktırmamış ihmalkâr bir sürücü, fren mesafesini ayarlayamayarak yahut yol tutuşunu veya aracın kontrolünü kaybedip başka bir araca çarpması halinde sigorta eksperi tarafından bu araç sahibi kusurlu bulunacaktır. Bu yönde verilecek eksper raporu sonucunda da sürücü ‘ağır ihmal’ sebebiyle tazminat alamayacak, karşı tarafta yol açtığı hasarı da kendisi ödemek durumunda kalacaktır.
Aynı şekilde kasko sigortasında da belirtilen tarih aralığında kış lastiği takılmaması ve bu ihmalden kaynaklanan bir kaza yaşanması halinde (kasko sigortasının içeriğine bağlı olsa da) genellikle kasko tarafından meydana gelen zarar karşılanmamaktadır."
Trafik güvenliğini tehlikeye sokanlara 2 yıla kadar hapis cezası
Avukat Bilal Yavuz, bu sürücülerin sebep olduğu kazaların kusur ve ihmal durumuna göre trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun da ortaya çıkabileceğine değiniyor:
“Herhangi bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen; başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olacak şekilde trafikte araç sürülmesi veya trafik kazasına yol açılması halinde bu suç meydana gelir. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunu işleyen sürücülere 2 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir.”
Kış lastiğinin diğer lastiklerden farkı nedir?
Hayati öneme sahip kış lastikleri, 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda, ıslak, karlı ve çamurlu zeminlerde yaz lastiklerine oranla daha iyi yol tutuşu ve yüksek güvenlik sağlıyor.
Diğer lastiklerden farkı ise lastik yüzeyindeki oluklar. O olukların üzerindeki kılcal kanallar, lastiğin özellikle karlı ve yumuşak zemine daha iyi tutunmasını, zeminde temas ettiği suyun da daha iyi tahliye edilmesini sağlıyor.
“Kış lastiği yönetmeliği tekrar gözden geçirilmeli”
Biz de yaz ve kış lastiği farkını daha iyi göstermek için İleri Sürüş Uzmanı Ethem Genim ile bir araya geldik ve sürüş eğitim alanında uygulama yaparak, kış lastiğinin önemini ve diğer lastiklerden farkını konuştuk.
Kış lastiğinin hayat kurtaran bir lastik olduğunun altını çizerek söze başlayan Ethem Genim, yağmurlar bitene kadar kullanılması gerektiğine dikkati çekiyor.
“Ticari araçlarda kış lastiği mecburi ancak özel araçlarda değil. Ama meseleye şöyle bakmak lazım. Ben aynı markanın aynı model aracını kullanıyorum, karşımdaki de aynı marka ve modelle ticari işler yapıyor. Kış lastiği de ona mecburi, bana değil. İşte ikilem de burada başlıyor. Kış lastiği yönetmeliğinin tekrar gözden geçirilmesi lazım.
Örneğin, ben de kış lastiği var yolda gidiyorum. Ani bir durum oldu frene bastım ancak arkamdan gelende de yaz lastiği var ve gelip bana çarptı. Dolayısıyla bütün trafik ve hava şartları herkes için geçerlidir. Buna güvenlik kültürüyle bakmak doğru olacaktır. Kış lastiği kış geldiğinde, yağmurlar başladığında takılmalı. Ta ki yağmurlar bitene kadar.”
“4 tekerlekte de olmalı”
Kar lastiğinin kış lastiğiyle karıştırıldığına da değinen Ethem Genim, şöyle devam ediyor:
“Kış lastiği, hava ısısının 7 derecenin altına inmesiyle zemin soğuyor ve bu lastiklere geçiliyor. Çünkü bu lastikler dönme esnasında yaz lastiklerine göre daha çabuk ısınıyor. Isı önemli çünkü ısınan lastik tutunuyor. Zaten kış lastiklerinin erken ısınmasının nedeni de imalatı esnasında kullanılan kauçukun yumuşak olması. Lastiğiniz ne kadar iyi ısınırsa ki bu yaz lastiği için de geçerli, zeminde tutunacağı yerlere daha rahat tutunur ve size daha güvenli bir sürüş sağlar. Bunun yanı sıra 4 mevsim lastik de kış lastiği yerine geçmez. Bu bir pazarlama taktiğidir. Lastik ya yaz lastiğidir ya kış lastiği.”
Aracın 4 tekerleğinde de kış lastiğinin olması gerektiğine dikkati çeken Genim, aksi durumda dönüşlerde ya da fren esnasında olumsuzluklar yaşanabileceğini vurguluyor.
“Kış lastiği dönüş ve frenlerde yüzde 10 avantaj sağlıyor”
Kış lastiğinin dönüşlerde ve frenajda yüzde 10’luk bir avantaj sağladığını söyleyen Genim, “Burada şu da önemli ki sürücülerimiz, çeşitli zeminlerde 100 kilometreyle giderken, acil fren yaptıklarında kaç metrede durabileceklerini bilmiyorlar. 100 kilometreyle yaklaşık 85 metrede duruyoruz. O da frene çok geç kalmadan bastığımız zaman. Bu çok ciddi bir rakam. Zemin ıslandıkça, daha da ağırlaştıkça bu katlayarak devam ediyor.”
Sadece karda değil yağışlı zamanlarda da yüksek koruma sağlıyor
Yağmur mevsimi başladığı andan itibaren kış lastiklerinin takılmasının çok önemli olduğuna vurgu yapan Genim, kış lastiğinin esas görevinin, suyun üzerinde yüzmeyi engellemesi olduğunu anlatarak, sürücüleri uyarıyor:
“Örneğin, lastik dönüyor ve siz suya giriyorsunuz. Lastik suyu itiyor ve önde bir set oluşturuyor. Direnç gibi düşünülebilir. Su lastikle yol arasına giriyor ve aracın havalanmasına neden oluyor. O esnada frene basmak, direksiyonu çevirmek ölümcül neticelere ulaştırabiliyor sürücüyü. Çünkü suyun üzerinde frende yapsanız zaten lastikler dönmüyor ki o an, tekne gibi kayıyor suyun üstünde. Siz o esnada frene bastınız o sudan çıktıktan sonra frenler kilitleyeceği için savrulmalar olabilir.
Ya da suyun üzerinde heyecan yaptınız direksiyonu çevirdiniz sağa sola. Kuru zemine çıktığınız zaman araç aniden yol alacaktır.
Böyle bir durumda kaldığımızda yapacağımız şey, direksiyonla fazla oynamayacağız, düz vites ise debriyaja basacağız. Çünkü kuru zemine çıktığımızda motor kompresyonu devreye gireceği için aracı tekrar sağa sola çekebilir. Otomatik vites ise sadece ayağımızı gazdan çekmemiz yeterli. Frene de asla basmayacağız.”
İşte tüm bu olumsuz durumların yaşanmaması adına zorunlu olsun olmasın güvenli bir sürüş için belirlenen tarih aralığında kış lastiğini taktırmak her açıdan koruyucu olacak.