Enflasyon tahmini yapılırken kimin, neyi dikkate aldığını değerlendiren Alaattin Aktaş, madde madde enflasyon rehberi sundu.
ALAATTİN AKTAŞ'IN YAZISI ŞÖYLE:
Enflasyonu tahmin ederken kim, neyi dikkate alıyor?
Merkez Bankası her ay üç kesimin; piyasa katılımcılarının, reel sektörün ve hanehalkının bir yıl sonrasına ilişkin enflasyon tahmininin ne olduğunu açıklıyor. Piyasa katılımcılarının tahmini zaten yıllardır ilan ediliyordu da, reel sektörün ve özellikle hanehalkının tahmini de önemliydi ve bu veriler hazirandan itibaren açıklanmaya başlandı. Üstelik söz konusu veriler geriye doğru da açıklandı.
Son olarak geçen ay yapılan ve gelecek yılın kasım ayında hangi düzeyde enflasyon beklendiğini ortaya koyan verileri hatırlayalım. Piyasa katılımcıları Kasım 2025 itibarıyla yüzde 27.20, reel kesim yüzde 47.80, hanehalkı ise yüzde 64.05 enflasyon bekliyor.
Peki bu kesimler enflasyon tahminlerini dile getirirken neleri göz önünde bulunduruyor, neleri dikkate alıyor?
Merkez Bankası’nın bu konuda yaptığı bir çalışma, tahmin edilenden çok farklı bir tablo ortaya koymuyor ama yine de bu çalışmaya detaylı olarak bakmakta yarar var.
Merkez Bankası’nın çalışmasında, enflasyon beklentilerinin ekonomik birimlerin gelecekteki fiyat artışlarına ilişkin tahminlerini yansıtarak karar alma süreçlerinde kritik bir rol oynadığı hatırlatılarak öncelikle şöyle deniliyor:
“Firmalar, enflasyon beklentileri doğrultusunda fiyatlama, ücret belirleme, stok tutma ve yatırım stratejilerini oluştururlar. Bu çerçevede fiyat belirleme gücüne de sahip olmaları nedeniyle firmaların enflasyon beklentileri, enflasyonun gelecekteki seyri açısından büyük önem arz etmektedir."
Bu değerlendirme çok dikkat çekici. Merkez Bankası reel sektörün enflasyon beklentisinin, fiyat belirleme gücüne de sahip olmaları nedeniyle büyük önem arz ettiğini dile getiriyor. Zaten reel sektör tahminde de neredeyse tam isabet kaydediyor. (Ekonomi 27 Kasım 2024.) Ama diğer yandan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek reel sektörün enflasyon tahmininin gerçekçi olmadığını dile getiriyor. Şimdi; Merkez Bankası mı, Mehmet Şimşek mi? Hepsi bir yana reel sektörün tahmini zaten tutuyor. İster iyi tahmin yaptıkları için olsun, ister fiyatları büyük ölçüde kendileri belirledikleri için olsun; ama tutuyor. Şu durumda reel sektörün tahminini önemsememek olur mu?
Devam edelim Merkez Bankası'nın değerlendirmesine:
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ